Resposta de Cáritas Internacional e o Servizo Xesuíta a Refuxiados ao documento final do Cume da ONU sobre cómo tratar con grandes desprazamentos de migrantes e refuxiados.
Nosas organizacións reciben con beneplácito o documento final que será adoptado o 19 de setembro de 2016 como un paso importante cara á gobernanza mundial da migración e o desenvolvemento. Durante moito tempo pedimos un enfoque centrado na persoa, os dereitos humanos e a dignidade para migrantes internos e internacionais e refuxiados. Apreciamos o enfoque en respectar os dereitos de todos os migrantes e unha responsabilidade compartida na recepción de refuxiados.
Con todo, preocúpanos a brecha que existe entre as devanditas declaracións e as políticas e prácticas en vigor no terreo. Insistimos en que o resultado do cume debe asegurar un verdadeiro cambio para beneficiar a migrantes e refuxiados, asegurando a súa protección, seguridade e dignidade.
Isto tamén implica cambiar prácticas no ámbito da ONU para asegurar que se cubran as necesidades de refuxiados e migrantes de acordo coas realidades de tal desprazamento de persoas. Falamos das necesidades integradas e a longo prazo de persoas que, principalmente, viven fóra de campamentos. Elas necesitan apoio para manter os seus medios de sustento, incluíndo servizos sociais, formación vocacional e emprego. Buscamos medidas específicas para maximizar a eficiencia da ONU, como a definición de funcións entre a ONU como coordinadora e a sociedade civil como implementadores, e a transparencia das prácticas de financiamento.
Este cume chega nun momento en que o enfoque de moitos gobernos na forma en que se trata con refuxiados e migración a gran escala é preocupante. A principal prioridade debe ser cubrir as necesidades esenciais de protección e asegurar o pleno respecto da lei internacional de refuxiados e a lei de dereitos humanos en calquera resposta adoptada. Non debe ser construír muros, pechar fronteiras e violar a lei de dereitos humanos e a lei de refuxiados.
O Papa Francisco di que todos os que piden refuxio son benvidos e débese velar por eles. As fronteiras foron creadas polos gobernos para darlles aos países certo nivel de control e xestionar dos patróns de migración. Isto non debe impedir que ninguén cruce fronteiras. É a nosa responsabilidade acoller a todos os necesitados sen excepción e sen criminalización.
O 19 de setembro, a comunidade internacional debe enviar un sinal firme e contundente de que os dereitos humanos dos refuxiados, desprazados internos e migrantes non están abertos ao debate. As persoas que foxen do conflito, a persecución, os desastres naturais, o desenvolvemento errado e os efectos do cambio climático ten dereito a gozar plenamente dos seus dereitos humanos.
Nunha época en que os dereitos humanos dos refuxiados e migrantes están a ser erosionados e violados a un nivel alarmante, é imprescindible que todos os Estados Membros da ONU cheguen a Nova York e expresen un compromiso claro para protexer estes dereitos. Estes compromisos débense implementar como políticas o máis axiña posible.
Para defender o dereito de toda persoa a vivir con dignidade, é crucial que, ante todo, poida gozar do dereito a non emigrar. É necesario tratar as causas fundamentais da migración e o desprazamento forzado para facer que a migración sexa tanto segura como voluntaria.
A este respecto, reiteramos o noso chamado a promover activamente a Paz en Siria, un conflito que é a causa de desprazamentos a gran escala.
Pedímoslles ás nacións desenvolvidas que non utilicen a axuda para o desenvolvemento en ultramar para cubrir os custos de recibir a refuxiados nos seus países. Nalgúns países, isto equivale a máis do 20 por cento dos seus orzamentos para o desenvolvemento en ultramar. Esiximos que os países deixen de condicionar a devandita axuda ás prioridades en materia de migración do país doante.
Cuestionamos as deportacións e o retorno forzado de persoas, e a reformulación ou reinterpretación do dereito internacional humanitario e de refuxiados para evitar que a xente solicite asilo ou para facilitar o seu retorno. A xente está a ser deportada a países designados “seguros”, como Sudán do Sur e Afganistán. Non se debe ampliar esta lista para incluír países inseguros por motivos políticos ou doutra índole.
Actualmente, algúns países están a cargar cunha parte desproporcionada da responsabilidade vinculada aos grandes desprazamentos de refuxiados e migrantes. Exhortamos á comunidade internacional a compartir a responsabilidade de brindar protección a aqueles que foxen da súa terra natal.
Significativamente, o Pacto Mundial sobre refuxiados describe tanto solucións a nivel local como rutas legais para ser admitido noutros países. Con todo, xa non se menciona a responsabilidade compartida, que cremos que é un elemento importante para indicar a responsabilidade compartida para tratar con grandes fluxos de refuxiados.
É lamentable que non se incluíu un compromiso para aumentar a cota de reasentamento a un 10 por cento de todos os refuxiados. Isto é fundamental para asegurar boas condicións de recepción, evitando campamentos e asegurando o acceso a servizos adecuados e alcanzables ao momento da súa chegada. Estes inclúen información fiable, atención médica, incluíndo apoio psicosocial, aloxamento. As condicións de recepción tamén deben tomar en conta a situación específica de grupos vulnerables e garantir a súa protección.
Os menores migrantes e refuxiados non deben ser detidos e deben ser tratados de conformidade co dereito internacional, especialmente a Convención dos Dereitos do Neno da ONU. Exhortamos aos países para facerlle fronte a trátaa de seres humanos e a explotación sexual, en especial de mulleres e nenos, un crime en contra da humanidade.
Necesítase un compromiso rápido para definir o Pacto Mundial para a migración segura, regular e ordenada, cun proceso claro, cronoloxía e indicadores. É necesario darlle suficiente espazo á sociedade civil, incluíndo a organizacións de inspiración relixiosa, na formulación e implementación de políticas.
O mellor remedio en contra do racismo e a xenofobia é ter políticas de integración para migrantes e refuxiados que involucren ás comunidades anfitrioas. Estas deben dar acceso aos dereitos humanos, independentemente da situación migratoria.
Débese recoñecer que a diversidade é unha oportunidade e non un risco. Necesítanse políticas para contrarrestar o racismo. Todos debe fortalecer a solidariedade para co “outro”. Instamos á comunidade internacional a que apoie a iniciativa do Secretario Xeral da ONU para lanzar unha campaña mundial para contrarrestar a xenofobia.