Preguntas Frecuentes sobre la situación como extranjero/a en España durante el estado de alarma

  • Que ocorre co meu trámite de estranxeiría?
  • E co meu procedemento de protección internacional (asilo)?

 

O Servizo Xesuíta a Migrantes (  SJM  ) preparou esta breve recompilación de preguntas e respostas nas que trata de formular e resolver dúbidas e preguntas que poidan xurdirlle a migrantes e solicitantes de asilo durante os días en que se decretou o estado de emerxencia en España. Neste período, as administracións públicas pecharon as súas portas e suspenderon a maior parte dos trámites presenciais. Neste documento pretendemos dar resposta a algunhas das preguntas que poidan xurdir neste contexto.

A atención persoal nas distintas cidades nas que están presentes as organizacións de SJM suspendeuse ata novo aviso. Con todo, durante este período xorden moitos interrogantes que demandan información e tranquilidade.

Ata cando se espera que dure o estado de alarma en España?

O 14 de marzo, o Goberno de España decretou o estado de alarma por un período de 15 días naturais, ata o 29 de marzo. Con todo, o Goberno propuxo ao Congreso dos Deputados a ampliación do estado de alarma por 15 días adicionais e o pasado 25 de marzo o Congreso aprobou a ampliación. Polo tanto, a situación do estado de alarma esténdese ata o 12 de abril.

O Goberno poderá ampliar de novo o estado de alarma se considera que persisten as circunstancias que deron lugar á súa declaración inicial e se o Congreso dos Deputados o autoriza. Polo tanto, non sabemos con certeza canto durará.

 

  1. TRÁMITES DE ESTRANXEIRÍA

Teño que realizar un procedemento de inmigración ante a Administración nestes días. Podo acudir? E se tiña unha cita para iso pedida desde hai tempo?

Lamentablemente todas as Administracións que realizan trámites documentais de estranxeiría e protección internacional pecharon as atencións presenciais, salvo casos previstos expresamente e excepcionais, durante a vixencia da actual situación de estado de alarma.

Polo tanto, todas as citas acordadas anteriormente foron canceladas. Se o procedemento que tes que facer é necesariamente presencial, como por exemplo, acudir a realizar as impresións dixitais da túa tarxeta de residencia ou do documento de identificación como solicitante de protección internacional – asilo – ou para realizar a entrevista ou a segunda entrevista de protección internacional, terás que solicitar unha nova cita así que remate o estado de emerxencia.

Non temos certeza sobre exactamente como vai funcionar respecto ao sistema de citas a oficina de estranxeiría da túa provincia de residencia unha vez finalice o estado de alarma.

En calquera caso, se fuches ti quen solicitou a cita, poida que recibas unha mensaxe móbil (SMS) ou un correo electrónico (no enderezo de correo electrónico que indicaches) por parte da Oficina de Estranxeiría para che dar unha nova cita. Se non se concretase, terás que solicitar unha nova cita pola túa conta.

Se a cita foi solicitada por un/unha amigo/a, avogado/a ou traballador/a social, pídelles que che informen se reciben a túa cita por correo electrónico ou móbil (SMS).

Ademais, recorda que coa declaración do estado de alarma a circulación por espazos públicos está limitada a causas excepcionais e o mellor é quedar na casa ou no centro de acollida / centro de migración onde te atopes actualmente.

Pero, a documentación que ía presentar na miña cita, como o certificado de antecedentes penais do meu país, caduca nas próximas semanas…

A Administración recoñecerá como válidos os documentos que caduquen durante o actual estado de alarma, así que aínda así poderás achegalos. Se quedas máis tranquilo deixándoo presentado mentres estea no seu período de validez, sempre podes optar por presentalo de forma electrónica (en liña) nos sitios oficiais que detallamos máis adiante.

Teño un procedemento de estranxeiría pendente de resolver. Podería recibir a resolución durante o estado de alarma?

As instrucións que deu a Administración aos funcionarios de estranxeiría é a de resolver os expedientes que non necesiten de trámites posteriores (como, por exemplo, requirimentos) e que vaian resolver favorablemente. Así que, se o teu expediente está completo e cumpre os requisitos, é posible que si respondan.

A oficina de estranxeiría fíxome un requirimento e déronme só 10 días de prazo para contestar, ou, denegoume unha solicitude de estranxeiría e teño un mes para recorrelo, debo responder agora?

O goberno central determinou, á vez que declarou o estado de alarma, a suspensión dos prazos administrativos. Isto significa que os 15 días iniciais que dura o estado de alarma (e as súas extensións) serán inhábiles e non contarán nos prazos que tes coa Administración. Considera coma se todos os días do estado de alarma fosen domingo Unha vez se declare a finalización do estado de alarma, volverán contar os días hábiles.

Por exemplo, se o mércores 11 de marzo recibiches comunicación que tes un prazo de 10 días hábiles para enviar un documento, só contarán como días hábiles os días 12 e 13 de marzo. Dende entón, o prazo está paralizado. Se o estado de alarma termina efectivamente o 12 de abril, a partir desa data terás 8 días hábiles para cumprires os requisitos. É dicir, neste caso, ata o mércores 22 de abril.

Teño unha tarxeta de residencia caducada. A súa validez esténdese automaticamente coa declaración do estado de alarma? Que prazo teño para renovala?

A normativa de estranxeiría establece como norma xeral que tes de prazo ata 90 días naturais- 3 meses- despois da caducidade do teu cartón de residencia para solicitares a súa renovación. Se non o fas, pasas a estar en situación irregular en España.

A Administración non aclarou que a vixencia dos permisos de residencia quede estendida, polo que non podemos asumir que así sexa.

Polo que, se sabes ou prevés que o prazo de 90 días para renovar o teu permiso de residencia vaia transcorrer durante o tempo de estado de alarma, tenta presentar a renovación a través de medios electrónicos Podes facelo ti ou a través de alguén que te represente e dispoña dun certificado dixital para presentalo en liña, a través do   Rexistro Electrónico común  ou a  Plataforma Mercurio  .

As oficinas de estranxeiría están xa preparadas para esta situación. Considerarán a solicitude de renovación presentada e, aínda cando falten documentos, solicitarán a corrección sen que o prazo comece a contar ata que remate o estado de alarma.

Entón… se estou sen papeis e me atopo coa policía na rúa, poden arrestarme? Poden meterme nun Centro de Internamento de Estranxeiros (CIE) para tratar de expulsarme ao meu país?

A tendencia actual nos centros de internamento de estranxeiros é a decisión de adoptar medidas de posta en liberdade dos actuais internos polas dificultades para executar as repatriacións aos seus países de orixe. Con todo, as leis de estranxeiría seguen estando en vigor e non podemos asegurar que non vaia a haber ou estea a haber detencións por non estar a residir legalmente en España durante o tempo do estado de alarma.

Así que, se estás pendente de regularizar a súa situación, é mellor que te quedes na casa preparando o teu expediente e o teu futuro. Pola túa seguridade e porque as nosas autoridades sanitarias nos piden que tratemos de evitar a propagación da enfermidade.

Que podo facer se son vítima dun delito neste período de alarma?

A pesar da situación excepcional, as leis penais españolas seguen plenamente vixentes. Se es vítima dun delito, podes chamar ao teléfono de emerxencia- 112- de emerxencia policial- 091- ou da garda civil- 062- e eles indicaranche como actuar. Se prefires non utilizar o teléfono por problemas de idioma ou doutros, podes dirixirte a unha comisaría de policía ou da garda civil próxima, pois permanecen abertas ao público para denuncias.

Lembramos tamén que os servizos de apoio e denuncia para vítimas de violencia de xénero continúan funcionando. Podes chamar ao 016 as 24 horas do día, onde te aconsellarán ata en 52 idiomas. Encontra  información máis detallada aquí.

Lembra que non serás sancionada por estares na rúa se saíches da túa casa ou centro de acollida por unha situación de emerxencia e para te pores en contacto coas autoridades para informar da situación.

Estou a visitar España e non poderei volver ao meu país ata que remate a emerxencia sanitaria. Tralos 90 días aos que teño dereito a estar en España, estarei en situación irregular?

Non. A Administración estendeu o prazo da túa estadía legal en España se non podes retornar debido á emerxencia sanitaria. Así, polo menos durante a duración da declaración do estado de alarma en España, e tamén mentres o teu país non permita a chegada de persoas procedentes de España, estarás nunha situación habitual en España.

Estou no sistema de acollida do Programa de Atención Humanitaria a Inmigrantes (PAHI), hai posibilidades de que perda a miña praza durante o estado de alarma?

En principio, non deberían tramitarse baixas do sistema de acollida mentres dure o estado de alarma en España Ademais, para grupos vulnerables pódese solicitar unha extensión da praza de acollida. No seu caso, fale co/coa profesional de referencia (traballador ou educador social) do programa.

 

  1. PERSOAS DEMANDANTES / OU CON VONTADE DE PEDIR PROTECCIÓN INTERNACIONAL (OU ASILO)

Estou en España e quero solicitar asilo, como podo facelo?

A solicitude de asilo, ou protección internacional, realízase a través dun trámite presencial como é a entrevista de asilo. Actualmente, estas entrevistas, así como a asignación de citas para facer esas entrevistas están suspendidas. Infórmate de como funciona o sistema de citas para solicitar asilo na túa cidade ou provincia de residencia para realizalo inmediatamente despois do levantamento do estado de alarma

Se xa tes unha cita para a entrevista de asilo e te atopas na fronteira, CIE ou aeroporto fala co teu avogado/a de referencia pois posiblemente o procedemento da túa solicitude de asilo se vaia levar a cabo polo procedemento de territorio o que nalgúns casos podería beneficiarche.

Pero son solicitante de asilo e a miña tarxeta vermella está moi preto de caducar. Podo seguir recibindo axuda do sistema de acollida?

Si. A Administración responsable xa previu esta situación e considerará a túa documentación temporalmente válida a pesar de estar caducada. Comenta os detalles cos técnicos do teu centro de acollida ou ONG de referencia no sistema de acollida.

Aínda non completei a entrevista de formalización da solicitude de protección internacional, pero podo solicitar o acceso ao programa de protección internacional?

Si, podes. Fálao co traballador social de referencia do programa PAHI ou da fase de acollida do programa de protección internacional

Estou no sistema de acollida de solicitantes de protección internacional, hai posibilidades de que perda a miña praza durante o estado de alarma?

Non se tramitará ningunha baixa do sistema de acollida mentres dure o estado de alarma en España. Se estás na primeira fase e for rematar sen teres unha alternativa habitacional, pediráseche unha extensión dun mes ou ata que remate o estado de alarma.

Quero viaxar a España nestes días, é posible?

Debido á situación de emerxencia sanitaria, España reforzou o control das súas fronteiras. Dende o pasado 17 de marzo e ata o vindeiro 26 de marzo (  suxeito a máis ampliacións  ), as fronteiras de España con outros estados da Unión Europea (Portugal e Francia) tamén están suxeitas a controis de acceso por parte da policía. En principio, se es residente legal en España, ou traballador(a) transfronteirizo, poderás acceder

Se non tes unha autorización de residencia en España, é moi posible que non che permitan acceder aos controis documentais, tanto nas fronteiras internas coa Unión Europea como na fronteira entre España e Marrocos.

Se che impedisen o acceso a territorio español, lembra que podes pedir que che notifiquen por escrito os motivos para o impedimento, así como a posibilidade de teres asistencia letrada gratuíta e intérprete, se precisares dela.

Se queres entrar en España porque a túa vida ou integridade física corren perigo no teu país de orixe ou no país no que estás, consegue o contacto dalgunha asociación, ONG ou avogado/a que estea en España – preferiblemente na cidade á que queiras entrar – para que che diga como proceder

 Para calquera outra dúbida ou consulta, podes escribir a  info@sjme.org